9. อชฺฌตฺตานตฺตเหตุสุตฺตํ

[142] ‘‘จกฺขุํ , ภิกฺขเว, อนตฺตาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย จกฺขุสฺส อุปฺปาทาย, โสปิ อนตฺตาฯ อนตฺตสมฺภูตํ, ภิกฺขเว, จกฺขุ กุโต อตฺตา ภวิสฺสติ…เป.… ชิวฺหา อนตฺตาฯ โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย ชิวฺหาย อุปฺปาทาย, โสปิ อนตฺตาฯ อนตฺตสมฺภูตา, ภิกฺขเว, ชิวฺหา กุโต อตฺตา ภวิสฺสติ…เป.… มโน อนตฺตาฯ โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย มนสฺส อุปฺปาทาย , โสปิ อนตฺตาฯ อนตฺตสมฺภูโต, ภิกฺขเว, มโน กุโต อตฺตา ภวิสฺสติ! เอวํ ปสฺสํ…เป.… ‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’ติ ปชานาตี’’ติฯ นวมํฯ

10. พาหิรานิจฺจเหตุสุตฺตํ

[143] ‘‘รูปา, ภิกฺขเว, อนิจฺจาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย รูปานํ อุปฺปาทาย, โสปิ อนิจฺโจฯ อนิจฺจสมฺภูตา, ภิกฺขเว, รูปา กุโต นิจฺจา ภวิสฺสนฺติ! สทฺทา… คนฺธา… รสา… โผฏฺฐพฺพา… ธมฺมา อนิจฺจาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย ธมฺมานํ อุปฺปาทาย, โสปิ อนิจฺโจฯ อนิจฺจสมฺภูตา, ภิกฺขเว, ธมฺมา กุโต นิจฺจา ภวิสฺสนฺติ! เอวํ ปสฺสํ…เป.… ‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’ติ ปชานาตี’’ติฯ ทสมํฯ

11. พาหิรทุกฺขเหตุสุตฺตํ

[144] ‘‘รูปา, ภิกฺขเว, ทุกฺขาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย รูปานํ อุปฺปาทาย, โสปิ ทุกฺโขฯ ทุกฺขสมฺภูตา, ภิกฺขเว, รูปา กุโต สุขา ภวิสฺสนฺติ! สทฺทา… คนฺธา… รสา… โผฏฺฐพฺพา… ธมฺมา ทุกฺขาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย ธมฺมานํ อุปฺปาทาย, โสปิ ทุกฺโขฯ ทุกฺขสมฺภูตา, ภิกฺขเว, ธมฺมา กุโต สุขา ภวิสฺสนฺติ! เอวํ ปสฺสํ…เป.… ‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’ติ ปชานาตี’’ติฯ เอกาทสมํฯ

12. พาหิรานตฺตเหตุสุตฺตํ

[145] ‘‘รูปา , ภิกฺขเว, อนตฺตาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย รูปานํ อุปฺปาทาย, โสปิ อนตฺตาฯ อนตฺตสมฺภูตา, ภิกฺขเว, รูปา กุโต อตฺตา ภวิสฺสนฺติ! สทฺทา… คนฺธา… รสา… โผฏฺฐพฺพา… ธมฺมา อนตฺตาฯ โยปิ เหตุ, โยปิ ปจฺจโย ธมฺมานํ อุปฺปาทาย, โสปิ อนตฺตาฯ อนตฺตสมฺภูตา, ภิกฺขเว, ธมฺมา กุโต อตฺตา ภวิสฺสนฺติ! เอวํ ปสฺสํ , ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก รูเปสุปิ นิพฺพินฺทติ, สทฺเทสุปิ… คนฺเธสุปิ… รเสสุปิ… โผฏฺฐพฺเพสุปิ… ธมฺเมสุปิ นิพฺพินฺทติฯ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ; วิราคา วิมุจฺจติ; วิมุตฺตสฺมิํ วิมุตฺตมิติ ญาณํ โหติฯ ‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’ติ ปชานาตี’’ติฯ ทฺวาทสมํฯ

เทวทหวคฺโค จุทฺทสโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

เทวทโห ขโณ รูปา, ทฺเว นตุมฺหากเมว จ;

เหตุนาปิ ตโย วุตฺตา, ทุเว อชฺฌตฺตพาหิราติฯ

15. นวปุราณวคฺโค